Coppola'nın "Kıyamet"i

Aydın Sever - 4 Haziran 2017

Francis Ford Coppola’nın 1979 yapımı "Apocalypse Now" (Kıyamet) filmi savaş filmleri içerisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Film Cannes’da Altın Palmiye’yi kucaklamıştır.

Yüzbaşı Willard (Martin Sheen) üstlerinden çok gizli bir emir alır. Emir Kamboçya’da bulunan Albay Kurtz’ü (Marlon Brando) bulup yok etmektir. Daha önce bu tarz görevleri yerine getiren Willard bu kez bir ikilem içinde kalmıştır. Çünkü bu sefer öldürmeye çalışacağı kişi bir Amerikalı ve üstelik de askerdir. Kurtz bu bölgede askerlerden ve yerlilerden kendine bir ordu kurmuş, kendi ahlakı ve mantığı çerçevesinde ordudan bağımsız faaliyetlerde bulunmaktadır. Çok zeki aynı zamanda askeri bir deha olan Kurtz filmdeki gizemi sürekli ayakta tutar. Ordudan ayrı bir ordu kuran ve askerleri ile yerliler tarafından oldukça saygı duyulan bir nevi tanrı konumundaki Kurtz, efsane oyuncu Marlon Brando tarafından canlandırılır.

Coppola filmin gizemini Albay Kurtz ile ayakta tutmuş ve son bölümlere doğru onu göstermiştir. O ana kadar resimlerle ve kişisel dosyasıyla Willard’ın, dolayısıyla da bizim bir şeyler öğrendiğimiz Kurtz izleyicide ciddi bir merak uyandırır. Kurtz henüz görünmeden hem Willard da hem de izleyicide kendisine karşı gizli bir hayranlık uyandırmıştır.

Sinema tarihinin en kaprisli fakat şüphesiz en iyi aktörü olan Marlon Brando Kurtz rolüne en uygun isimdir kuşkusuz. Kurtz’ün nasıl bir karakter olduğunu merak eden ve Marlon Brando tarafından bu rolün nasıl kusursuz bir şekilde canlandırılacağını tahmin edebilen izleyici; tam bir Brando rolü diye içinden geçirerek Albay Kurtz’ün görüneceği sahneyi sabırsızlıkla bekler. Coppola Kurtz’ün göründüğü sahnede bile birkaç dakika Brando’yu tam olarak göstermez. Yönetmen böylelikle hem Kurtz karakterine oluşan meraktan hem de Brando’nun nasıl mükemmel bir iş çıkaracağına şahitlik yapacak olan izleyicinin merak ve sabırsızlığından olabildiğince faydalanır.

Film savaşın ve askerliğin ne olduğunu, ordunun en iyi subaylarından biri olan fakat daha sonra hükümetin yanlış politikaları sonucu askerlikten soğuyan ve askerlerini de bırakmayarak yerlilerle birlikte bir komün kuran Albay Kurtz'ün gözünden anlatır.

Diğer yandan da Yüzbaşı Willard'ın Kurtz'e hem hayran olup hem de üstlerinin verdiği emir ile onu katletme görevini tereddütsüzce uygulaması askerlikte hiçbir şeyin sorgulanmadan nasıl yerine getirildiğinin izleyiciye de en iyi bir şekilde anlatımıdır kuşkusuz.

Film savaşın ve askerliğin nasıl bir şey olduğunu aksiyon sahnelerinden beslenerek değil, psikolojik bir boyutta ele alır. Apocalypse Now daha sonradan büyük usta Terrence Mallick'in çektiği "The Thin Red Line" (İnce Kırmızı Hat) ile birlikte savaşın ve askerliğin psikolojisini en iyi anlatan filmdir ve kusursuz bir başyapıttır.

Coppola filmi, Josef Conrad'ın "Heart of Darkness" romanından uyarlamıştır.

Film beklenen sürede bitirilememiş ve bütçesini de ciddi bir şekilde aşmıştır.

Marlon Brando Albay Kurtz rolünde muhteşemdir yine. Martin Sheen de Yüzbaşı Willard rolünde kariyerindeki en iyi işlerden birini çıkarmıştır.

Filmin özellikle açılış sahnesi muazzamdır. Efsane grup The Doors'un bir nevi ayin gibi olan  "The End" parçasıyla başlar. The Doors'un efsane solisti Jim Morrison'ın konserlerde en uç noktaları yaşadığı parçadır "The End". Hem Morrison, hem diğer grup üyeleri, hem de seyirciler için konserlerde bu parçanın önemi çok büyüktür. “The End”,  Doors konserinde uçmaktır. Diğer parçalar ise sadece uçmaya hazırlık. Grup ve seyirciler bu parçada zirve yaparlar. Özellikle bu anı yaşamak için konsere gidilir ve hiçbir rock grubunun konseri The Doors konserine benzemez. Açılış sahnesi için nokta atışı olan bu parça görüntülerle o kadar uyum sağlar ki sanki bu sahne için özellikle bestelenmiştir.

İşte sinema tarihinin en iyi açılışlarından biri olan ve rock tarihinin belki de en aykırı kişisinin sesiyle beslenen o muhteşem görüntüler :